Trakya'da 8 yıl önce ilk kez Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından üretilen ve aradan geçen süreçte bugün ekim alanı 3 bin 600 dekara ulaşan lavantada hasat mesaisi başladı...  Kilosu 120 Euro'ya kadar alıcı bulan lavanta yağı, tıbbi aromatik bitkiler arasında dünyanın en önemli uçucu yağ bitkisi olarak biliniyor…

Trakya'da, 8 yıl önce ilk kez Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından üretilen ve aradan geçen süreçte bugün ekim alanı 3 bin 600 dekara ulaşan lavantada, hasat mesaisi başladı.
Tarım ve Orman Bakanlığı'na bağlı Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından Bulgaristan'dan fidesi getirilerek, 8 yıl önce Edirne'de ekimine başlanan lavanta, üreticinin alternatif bitkisi oldu. Her geçen gün ekimi artan ve Trakya bölgesinde 3 bin 600 dekar alana ulaşan lavanta, Haziran ayında çiçek açarak tarlaları mor renge boyuyor. Kokusuyla rahatlık veren lavanta, başta Edirne olmak üzere, bölgede agro turizmin başlamasına neden oldu. Haziran ayında çiçeği açan lavanta için Edirne Valiliği öncülüğünde, Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından 'Lavanta Tarla Günleri' düzenleniyor. Bu yıl 18- 20 Haziran tarihleri arasında düzenlenen ve festival havasında geçen 'Lavanta Tarla Günleri'ne İstanbul, Tekirdağ, Kırklareli gibi çevre illerin yanı sıra, Yunanistan ve Bulgaristan'dan gelen binlerce yerli ve yabancı turist, tarlalarda hatıra fotoğrafı çekilerek kent ekonomisine de ciddi katkı sağlıyor.
'YÜZDE 80'İ AÇTIĞINDA HASAT YAPIYORUZ' 
Hasadı başlayan lavanta genellikle kıraç verimsiz topraklara ekilirken, tarım arazilerinin boş kalmaması sağlanıyor. Lavantanın çiçeklerinden elde edilen yağı kozmetik ve ilaç sanayinde kullanılıyor. Kilosu 120 Euro'ya kadar alıcı bulan lavanta yağı, tıbbi aromatik bitkiler arasında dünyanın en önemli uçucu yağ bitkisi olarak biliniyor.
Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Adnan Tülek, her geçen gün ekim alanı artan lavantada, Türkiye'nin önümüzdeki 5 yıl içinde kendine yeter hale geleceğini söyledi. Yaklaşık 8 yıl önce Trakya'da ilk kez enstitü bünyesinde lavanta ekimine başladıklarını ifade eden Tülek, "Bahçemizi 2015 yılında oluşturduk ve daha sonrasında Karaağaç'ta bulunan alanda tesis kurduk daha büyük alanda. Bununla birlikte bir kompleks olmasını düşündüğümüz için bahçenin tesisi, fide üretimi ve daha sonrasında da elde edilen uçucu bitkilerden distilasyon ünitesi ihtiyacı doğdu. Devamında bu üniteyi de oluşturduk Enstitümüz'de. Bugün itibariyle de lavanta hasadına başladık. Lavanta hasadını çiçeklerin yaklaşık yüzde 80'i açtığı zaman yapıyoruz. Özellikle güneşli ve rüzgarın daha az olduğu havalarda hasat gerçekleştiriliyor çünkü bitkideki uçucu yağ kompozisyonu çiçeklere doğru olacağı için elde edeceğiniz yağ miktarı, kalitesi ve verimi daha fazla oluyor" dedi.  
'100 KİLODAN 2 KİLO YAĞ ELDE EDİLİYOR'
Biçimi tamamlanan 100 kilo lavantadan ortalama 2 kilo yağ aldıklarını söyleyen Tülek, "Kendi kurumumuzda yaptığımız çalışmalarda 100 kilodan 2 kilo yağ elde ediyoruz. Dekar anlamında bakıldığında bu oran hasat edilen zamana, hasat edilen miktara göre değişime uğrayabiliyor, 4 ile 12 kilograma kadar çıkabilir. Dekardan biz ortalama 6 ile 8 kilo arasında yağ elde ediyoruz. Uçucu yağın en çok ticareti ve üretiminin yapıldığı ülkeler Fransa ve Bulgaristan. Bu arz ve talep meselesi. Lavanta tarımı bugün farklı ülkelerde de artmaya başladı. Dolayısıyla bir arz fazlası durumu da söz konusu olabiliyor. Elde ettiğimiz bilgilere göre 30 ile 120 avroya kadar çıkabiliyor kilosu. Bu tamamen arz-talep dengesi ile o yılki üretim ile ilgili. Lavanta yağını hemen elde ettikten sonra hemen o yıl ticarete konu olmayabilir. Yani siz bunu uygun depolama koşullarında 2-3 yıl saklayabilir, sonrasında ürününüzü satabilirsiniz" diye konuştu.  
'5 YIL İÇİNDE LAVANTADA KENDİ İHTİYACIMIZI KARŞILAR DURUMA GELECEĞİZ'
İlk kez Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü'nde 2015'te başlayan lavanta üretiminin ardından, aradan geçen süreçte Trakya'da 8 yılda 3 bin 600 dekar ekime ulaşıldığını belirten Tülek, "Enstitümüz çalışmaya başlamadan önce Trakya'da lavanta üretimi yoktu. Fakat her geçen gün çiftçilerimizin konu ile ilgili bahçe kurmaya başlamalarından sonra bu oran arttı ve günümüzde gelinen noktada 1100 dekar ekim var. İstanbul, Tekirdağ, Kırklareli ve Edirne'yi kapsayan Trakya bölgesi genelinde ise 3 bin 600 dekar ekim var şu anda. Ülke genelinde ise 47 bin dekar civarında bir ekim mevcut. Şu anda bizim ürettiğimiz 'Lavandula Angustifolia' türü üzerinden baktığımızda en önemli üretici Bulgaristan. Orada 200 ton civarında bir üretim söz konusu yılda. Ülkemizde de yapılan istatistiklere baktığımız 5-6 ton civarında ihtiyacımız var. Yurt içi ihtiyacı zamanla kendi üreticilerimiz tarafından karşılanacak. İthalat değil de direk üreticilerimizden olması daha anlamlı ve sağlıklı olacak. Şu andaki ekim alanlarını ve bunların önümüzdeki yıllarda üretime ve uçucu yağa elde etmeye geçeceğini düşündüğümüzde ülke ihtiyacını karşılayacak durumda olacaktır. Önümüzdeki 3-5 yıl içerisinde, bu şekilde giderse, önemli bir üretim alanına ulaşacağımızı düşünüyoruz" ifadelerini kullandı.
Ülkenin lavanta ihtiyacını karşılayabilmesi için büyük ölçekli üretimlere ihtiyaç duyulduğunu da dile getiren Tülek, "Asıl amacımız tabii ki, büyük ölçekte bunun üretilmesi, büyük plantasyonların oluşturulması. Çünkü tedarik noktasında önemli miktarda ürün elde edebilmek için küçük ölçekli değil büyük ölçekli üretimlere ihtiyacımız var. Bu noktada da başta ziraat odamız olmak üzere büyük anlamda ekim yapan üreticilerimiz var bölgemizde" şeklinde konuştu.Olgay GÜLER